Labarotuvar ortamında birtakım işlemler sonrası hazırlanan semenin rahim içine verilmesidir. Çocuk isteği nedeni ile tedavi gören çiftlerde genellikle ilk aşamada uygulanılan bir tedavidir. Aşılamanın basit, kolay, ucuz bir yöntem olması nedeni ile tüp bebek öncesinde sık olarak uygulanır. Bir aylık tedavi (siklus başına gebelik) ile başarı oranı -15 olup, başarıyı etkileyen en önemli faktör kadın yaşıdır.Yaş artıkça başarı düşmektedir. 26 yaş öncesinde olan başarı oranı, 35 yaş sonrası %5, 40 yaş sonrası %0,5 dir . Bu sayısal değerler aşılamanın 35 yaş sonrasında pek de başarılı olamayacağını gösterir. Erkek faktörlerden sperm sayısının değeride oldukça önemlidir. Hareketli sperm sayısı 10 milyondan az olan hastalarda başarı oranı oldukça düşük olup, bu hastalara yardımcı üreme tedavilerini önermek uygun yaklaşımdır.
Aşılama Kimlere Yapılabilir?
Rahim filmi ile değerlendirilen kadının her iki tüpünden en az birinin açık olması gerekir. Aşılama yapılmadan önce infertil çift detaylı değerlendirilmeli ve aşılama gerekli olan durumlarda yapılmalıdır.
Kısaca özetlersek:
- Rahim ağzındaki sorunlar nedeni ile gebe kalınamayan durumlar,
- Erken evre çikolata hastalığı, çikolata kisti
- Nedeni açıklanamayan infertilite: tüm infertil çiftlerin ’unun nedeni bilinmez. Bu gruba tüp bebek tedavisi öncesi aşılama yapılması uygun yaklaşımdır.
- Erkekte cinsel fonksiyon bozukluğu: aşılama ile gebelik elde edildiği önemli bir gruptur. Sperm yapımının normal ama salgılanmasındaki sorunlar nedeni ile oluşan infertilitide uygun tedavidir. Erkek işlem öncesinde yaklaşık 70-72 saat ilişkiye girmemeli, sigara, alkol, ilaç almamalıdır.
Kadın ise aşılama öncesi vajinal ilaç, losyon, krem kullanmamalıdır.
Aşılama nasıl yapılır: amaç çok sayıda spermi yumurtaya en yakın yere bırakmaktır. Yaklaşık 0,2-0,6 ml sperm solüsyonu, ince plastik bir katater ile rahim içine verilir. Bu işlem bir veya iki defa yapılabilir. Bir veya iki defa yapılması gebelik oranlarını değiştirmez. Aşılama yapılma zamanı yumurtlama dönemindedir. Aşılama öncesinde birtakım ilaçlar ile yumurtanın gelişimi hızlandırılabileceği gibi, doğal olarak büyümeside izlenilebilir. Yumurta boyutu 18-20 mm olduğunda çatlamaya yardımcı iğne (hcg enjeksiyonu) yapılır . Ardından 34-40 saat sonra aşılama yapılır İşlem sonrası 10-15 dakika istirahat, ve 8-9 saat sonra ilişki önerilir. Bu tedavi şekli ile gebelik elde edilmesi 3-6 deneme kadar uzayabilir. Genellikle uygulanan ise 3 deneme olup, başarısızlık durumunda tüp bebek önerilir. Bir hastaya yapılacak aşılamanın sayısını belirleyen kadının yaşı ve infertilitenin nedeni olup her çiftte farklı bir yaklaşım gerektirir.
