Gebede tansiyon yükselmesi 2 farklı grupta incelenir.
- kronik hipertansiyon:gebelik öncesindede bu kadınların tansiyonu yüksektir.
- gebelik nedeni ile oluşan hipertansiyon:
gebelik hiperansiyonu: 4.gebelik ayı sonrası tansiyonun yükselmesi olarak tanımlanır. Tansiyon doğumdan sonra normale döner.
preeklampsi: hipertansiyonun başlangıç haftasına göre erken yani 34. Haftadan önce ve geç yani 34. Hafta sonrası olarak sınıflandırılır. Tedavi ve takip her 2 grupta farklıdır.
Gebelikte Hipertansiyon Sonuçları
Gebelikte preeklampsi gelişme geriliği, erken doğum, ölü doğum hatta anne kaybına kadar ilerleyen ciddi sorunlara yol açar. Gebelikte hipertansiyon ve proteinürü en önemli kriterdir. Yılda 50.000 gebe bu hastalık nedeniyle yaşamını yitirmekte olup, gelişmiş toplumlardaki anne kayıplarının -20 sini oluşturmaktadır. Özellikle erken preeklampsi anne ve bebek hayatı için daha ciddi ve ağır bir hastalıktır. Preeklampsi sadece insan gebeliğinde karşılaşılan bir sorundur. Preeklampsi tedavisi doğum olup, bu gebelerin her türlü donanımı mevcut hastanelerde deneyimli sağlık ekibi tarafından takip edilmesi gereklidir.
Preeklampsi riski olan kadınlara gebelikleri döneminde düşük doz aspirin önerilir. Ancak yapılan çalışmalarda vitamin desteği, omega 3, kalsiyum, tuzsuz diyetin preeklampsiyi önleyemediği anlaşılmıştır. Preeklampsinin kesin tedavisi ise doğumdur. Gebelikte omega 3 ve elektrolitler Omega 3 den zengin balıklar olan uskumru, somon, tuna, sardalye soğuk su balıkları olup haftada 2 öğün bu balıkları tüketerek omega3 ihtiyacı karşılanır.
- Civa içeriği düşük olan balıklar: somon, yayın balığı, mezgit, karades, çipura
- Civa içeriği yüksek balıklar: köpekbalığı, uskumru, kılıçbalığı
Yağsız balıklar omega 3 miktarı oldukça azdır. Diyet ile alınan yoğurt, süt, çilek, peynir iyot açısından zengindir.Toplum iyotlu tuz kullanılması konusunda bilgilendirilmelidir.
Vitamin D düzeyi özellikle risk grubundaki gebelere, kış mevsiminde gebelik geçiren kadınlara, kemik erimesi riski olan kadınlarda bakılmalıdır. Eksikliği durumunda takviye edilmelidir.
Gebelikte günde 1 gram kadar kalsiyum ihtiyacı vardır. Besinlerle yetersiz kalsiyum alan kadınlara mutlaka kalsiyum desteği verilmelidir. 200 ml süt 250 mg, 1 kase yoğurt 250 mg, 15 adet fındık 50 mg kalsiyum içerir. Gebelikte kullanılan multivitaminler yeterli kalsiyum içermemektedir.
Her gebe demir eksikliğine karşı demir desteği verilmelidir. Kadınlar beslenme konusundada bilgilendirilmeli, aşırı çay, kahve ve süt tüketimi azaltılmalıdır.
Gebelikte Diyabet
Diyabet ülkemizde yaygın görülen kronik bir hastalıktır.Göz, böbrek, damar sistemleri üzerinde ciddi problemlere yol açmaktadır. Gebelik insülün direncinin artığı bir süreçdir. Gebelikte 24-26. Haftalar arasında insülün direncindeki artış nedeni ile her gebeye şeker yükleme testi yapılmalıdır. Tespit edilemeyen ve kontrolsüz şeker yükselmesi gebede ve bebekte ciddi sorunlara yol açar.
Diyabetik olan kadınlarda tedavinin en önemli etkeni diyet ve egzersizdir. Diyetin düzenlenmesi diyetisyenlerin kontrolünde olmalıdır. Sık aralıklarla küçük porsiyonlar hazırlanarak beslenme sağlanmalı ve açlık, tokluk kan şekeri takibi yapılmalıdır. Egzersiz ve diyetle kan şekeri düzenlenemez ise ilaç tedavisine geçilmelidir.
Gestasyonel Diyabet
Gebelikte başlayan ve çok sık görülen bir hastalıktır. Her gebeye 24-28. Haftalar arasında şeker yükleme testi yapılarak gebelik şekeri varlığı araştırılmalıdır.
Gebelik şekeri riskini artıran birçok neden vardır. Bunlar arasında obezite, ileri anne yaşı, ailede diyabet öyküsü, çoğul gebelik, ölü doğum ve 4000 gram üzeri bebek doğurma öyküsü olan kadınlardır.
Gebelik diyabeti olan annelerin bebeklerinde; iri bebek, solunum ve kalp problemleri, zor doğum müdahaleli doğum oranı yüksektir. Ayrıca bu gebelerin preeklampsi, sezaryan doğum ve ilerleyen yıllarda diyabet riskleri artmıştır. Gebelik diyabeti olan kadınların %30-40’ı ilerleyen yıllarda aşikar diyabet gelişir. Bu nedenle gebeliğinde diyabet olan kadınlar doğumdan 6-12 hafta sonrasında şeker yükleme testi yaptırmalıdır.
Gebelik diyabetinde önemli olan tanı koymaktır. Çünkü tedavisi olan bir hastalıktır. Her gebe 24-28. Haftalar arasında tarama yapılmalıdır. Ancak yüksek riskli kadınlar gebeliğin erken haftalarındada tarama yapılmalıdır. Bunun yanında tüm kadınlara ilk gebelik muayenesinde açlık kan şekerine bakılmalıdır.
