Jinekolojide Fonksiyonel Tıp Yaklaşımı

• Kişiye özeldir.
• Koruyucudur.
• Önleyicidir.

Fonksiyonel tıp hekimi olarak amaç hastalık tanısı koymak değil, hastalıkların önlenmesidir. Hastalıkların nedenleri ve bu nedenlerin ortadan kaldırılması fonksiyonel tıbbın ilgi alanıdır. Hastalığı oluşturacak kök nedenleri belirlemek ilk aşamadır. Ardından genetik, beslenme, çevresel ve yaşam şeklini değerlendirmek gelir. Son aşamada ise nedenler arasında değiştirebileceklerimizi belirlemektir. Tüm bu aşamaları zaman gerektiren bir muayene ve tahlil süreci gerektirir. Fonksiyonel tıp kişiye özel sorunları belirlemek, uygun tedaviler ile şifa ile sonuçları almaktır.

Önemli olan bedenin bütünüdür ve hekim topladığı veriler ışığında bedeni kronik ve kompleks hastalıklardan korumak için uzun vadeli bir plan ve yaşam tarzı programı çizer. Esas olan bütündür. Bütünü korumaktır.        

Fonksiyonel Tıpta Bakış Açısı

Bütüncül bir yaklaşım olup; muayene organ ve sistem düzeyinde olmayıp geneldir. Testler günlük rutinin dışında, daha ileri laboratuvar testlerinden oluşur. Ayrıntılı soy geçmiş öyküsü de alınan hastamızda, genetik geçişli hastalık şüphesinde ileri tetkiklerde yapılarak önleyici tedbirlerle hastalık önlenmeye çalışılır.

Fonksiyonel Tıpta Amaç

Fonksiyonel tıp uygulamalarımız ile, hastalanmadan önleyici ve koruyucu hekimlik yapmaktayız. Kronik hastalıkların bedeni yıpratmasını önlemek, sağlıklı yaşamak amacımızdır. Kronik hastalıkların oluşturduğu sonuçları değilde, nedenlerini tedavi etmektir fonksiyonel tıp.

Fonksiyonel Tıpta Uygulanılan Testler

1. Bedene zararlı olan toksinlerin tespiti,    
2. Eksik olan vitamin ve mineral düzeyi,
3. Bağırsak, ağız içi ve vajen mikrobiyotasının değerlendirilmesi,
4. Gerekli durumlarda mikrobiyolojik testler (enfeksiyon şüphesi)
5. Gerekli durumlarda genetik testler,

Fonksiyonel Tıp Alanları

Sağlıklı, kaliteli yaşamak için gerekli önlemler ve tedbirleri almaktadır. Kronik hastalıklar için daha yaşanılabilir çözümler bulmaya çalışır.

Kalp damar hastalıkları,romatolojik hastalıklar, troid fonksiyon bozuklukları, osteoporoz, alerji, inflamatuar hastalıklar, mide bağırsak sistemindeki fonksiyonel sorunlar, insülin direnci ve diyabet, menopoz ve menopozun getirdiği problemler gibi birçok hastalığın tanı ve tedavi sürecine destek olur.

Fonksiyonel tıpta hastalığın adı ve o tanıma yönelik tedaviden öte, hastalığın nedenini araştırır, hastalığın nasıl ve nereden olduğuna bakar. Nedeni bulmak tedavinin ilk aşamasıdır.   

Çoğunlukla kronik hastalıklara yol açacak nedenleri araştırıp, bu nedenleri ortadan kaldırmak ile tedaviye başlanır.            

Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olarak aldığımız eğitim; sadece gebelik takibi ve jinekolojik hastalıklar olmayıp kadının tüm sorunlarında destek olmaktır. Yani bağırsak problemleri için ayrı, troid fonksiyonları için ayrı, kemik erimesi, psikolojik sorunlar için ayrı hekime göndermek değildir. Tıp fakültesine ilk başladığımızda temel bilimler adı altında öğrendiğimiz biyokimya, mikrobiyoloji, genetik ve fizyoloji bilgilerimize geri dönmektir. Dolayısıyla farklı sistemlerde mevcut sorunların farklı hekimler tarafından değerlendirilmesi doğru değildir. Tüm dünyada koruyucu hekimlik aktif bir şekilde sahaya hakim iken, ülkemizde işler biraz karışık. 

Koruyucu Hekimlik Ve Fonksiyonel Tıp

Kronik hastalıkların gittikçe arttığı, GDO lu yiyeceklerin tüketildiği, yoğun manyetik alanlarda, klimaların ısısı veya soğutmasıyla yaşanılan rezidaslarda yaşam oldukça zor. Hem ruhsal hemde fiziksel hastalıklar artmakla beraber, çocuklarda da hem alerjik hem de psikiyatrik rahatsızlıklar oldukça arttı.   

Aslına bakarsak fonksiyonel tıp;

• Bedene yaklaşımda tümden gelim anlayışını benimsemektir.
• Bir ihtisas dalı değildir, iyi bir genel tababet bilgisi yeterlidir.
• Herhangi bir cihaza ihtiyaç yoktur.

Ancak özellikle bedenimizde eksik olanları tespit etmek amaçlı yapılan kan testleri ve genel muayene den oluşur. Aslında fonksiyonel tıp felsefesi, eksik olanı yerine koyma, hastalığı önleme, hastalık oluşumunu engellemedir.  

Kadın doğum hekimi olarak fonksiyonel tıpta hastamıza yaklaşımda sadece rahim ve yumurtalıkları değerlendirmek değil, bütüncül bir yaklaşımla sorun oluşturacak her kavramı yok etmek amaçtır. Her daim gerekli olmayan, kimi zaman yan etkileriyle birçok sistemi bozan ilaçlara ihtiyaç olmadan, teşhis ve tedavi dışında  bir tıbbın olmasıdır. Yani hemen bir tanı koymak ve ardından ilacı vermekten ibaret değildir hekimlilik. Hastalığı tetikleyen etkenleri ortadan kaldırmak, beslenme, yaşam biçimi, egzersiz, vitamin, mineral desteğinden oluşur.

Fonksiyonel tıpda önce danışanımızın bedenini tanır, fizyolojisini değerlendirir, genetik ve çevresel etkenleri öğrenir, sorunlar anlaşılır, ardından hastalığın oluşumunu engellenmeye çalışılır. Bedeni bir bütün olarak değerlendirir, sistemlerin ve organların ilişkisi, işleyişi değerlendirir, metebolizmayı bozan nedenler ve düzeltilmek amaç olmalıdır.

Menopoz dönemindeki bir kadında kemik erimesi beklenen bir sonuçtur. Ancak fonksiyonel tıpta mevcut önleyici ve koruyucu yaklaşım ile kemik erimesi oluşumuna izin verilmez. Bioeşdeğer hormonların eşliğinde sağlıklı yaş alma sağlanır.

Adet düzensizliği olan bir kadında sadece her ay regl görmesi için ilaç verme yani sorunu çözemeden sonuca odaklanma doğru bir yaklaşım değildir. Polikistik over sendromu olan bir kadında ilk yaklaşım yaşam şekli değişikliği, kadını diyabetten korumak, obeziteyi önlemek ve bedeni toksik yükten temizlemek olmalıdır.

Kadın doğum uzmanı olarak yaklaşımımız hem hastalıkları önlemek, hem de kadının yaşamın her döneminde sağlıklı bir şekilde yaşamını devam etmeyi sağlamaktır. Dolayısıyla menopozda yaşanan kemik kırıklarını tedavi etmek değil, kırık oluşumunu engellemektir. Kadının hızlı bir şekilde yaşlılık belirtilerini yaşaması değil, sağlıklı bir şekilde yaş almasını sağlamasıdır. 

Hastamızın ayrıntılı değerlendirilmesi, detaylı testlerin yapılmasının ardından vücut fonksiyonlarını yeniden kazanılması amaçlı destek tedavileri ve eliminasyon diyeti gerekli durumlarda ise ilgili yan dal uzmanından destek alınır.                                           

Hangi Hastalıkların Tedavisinde Fonksiyonel Tıp?

Amaç kronik hastalıkların oluşumunu engellemek. 

1. Hormonal düzensizlikler
2. Kalp damar hastalıkları
3. Obezite
4. Diyabet
5. Sindirim sistemi hastalıkları
6. Kronik yorgunluk sendromu
7. Troid hastalıkları
8. İnfertilite yani kısırlık
9. Menopoz dönemi

Fonksiyonel tıpta amaç bu kronik hastalıkların önlenmesi eğer oluştu ise de kullanılan ilaçlara ve tedaviye destek olmak, tedavinin etkinliğini arttırmaktır.

Fonksiyonel Tıpta Uygulanılan Tedavi Protokolleri

İlk aşama yanlışların düzeltilmesidir. Yani şifa amacıyla başvuran hastamıza rehberlik etmek, bir başka ifadeyle yaşam koçu olmaktır.

Beslenme

Fonksiyonel tıpta beslenme oldukça önemli ve sağlıklı bir yaşamın devamı için besinlerin tanınması, doğru beslenme oldukça önemlidir.

Beslenme çoğunlukla eğitim gibi aileden gelir, yöresel yiyecekler önemlidir. Çocukluktaki beslenme alışkanlıkları kimi zaman bir dolu yanlışı barındırabilir. Öğrenilen yanlışlar, bireyin yaşamı boyunca bütün sorunlarda karşımıza çıkan önemli bir problemdir. Beslenme alışkanlıkları üzerindeki çalışmalar birçok hastalığın tedavisinde şaşırtıcı ve güzel sonuçlar alınmıştır.

Yaşam Şekli

Fonksiyonel tıpta bireyin yaşam şeklide oldukça önemli olup değerlendirilmelidir. Alışkanlıklar, uyku düzeni, stres yükü incelenir. Pozitif ve iyileştirici sonuçlar için ayrıntılı bir değerlendirme yapılan hastamızda yeni ve sağlıklı adımlar için önerilerde bulunulur. Ancak çoğu zaman tek görüşme yeterli olmayıp, hem bireydeki oto kontrolu sağlamak, hem de süreci değerlendirmek için hastamız aralıklarla kontrole çağrılır. 

Fonksiyonel Tıp Uygulamaları Ve Klasik Tıbbi Yaklaşımların Farkı Nedir?

Yaklaşım bütüncül, yani sadece kadın genital organları incelenmez. Kadının hem bedenini, hem psikolojisi bütünüyle inceleriz. Ultrasonda sadece rahim ve yumurtalık incelenmez, aynı zamanda batın içi organları da incelenir, gerekirse daha detaylı görüntüleme yöntemlerinden yararlanılarak şifaya ulaşılır.

İlk görüşme tanıma aşaması olup, ortalama 1-1.5 saatinizi ayırmalısınız. Bu süre içinde beslenme alışkanlıklarınızda ki en ince detaylar, idrar ve dışkılama sıklığınız, yemek sonrası yaşadığınız sorunlar, uyku süreniz, cinsel hayatınız, iş ve evdeki performansınız, sağlık sorunlarınız detaylı bir şekilde dinlenir. Ardından genel tababet bilgilerimizden de yararlanılarak ayrıntılı bir fizik muayene, takibinde de jinekolojik muayene ve ek görüntüleme yöntemleri ile hastamızın muayenesi tamamlanır.

İkinci aşamada anamnez ve muayene sonuçlarına göre gerekli ve  ayrıntılı laboratuvar testlerinin yapılmasıdır. Klasik tıptan farklı olarak incelemeler daha detaylı olup, bedeninizde her saniyede gerçekleşen sayısız tepkimelerde gerekli enzimler, vitamin ve minerallerin incelenmesi oldukça önemlidir.

Son aşamada elimizdeki veriler incelenir ve sonuçlar hastamızla paylaşılır. Sorunlar belirlenir, uygun yaklaşımlar detaylı bir şekilde anlatılır. Örneğin vitamin B12 takviyesi düşündüğünüz bir hastaya ilacı reçete etmek düzenli bir kullanım için yeterli değildir. Ne için kullanıldığı, eksikliğinde yaşanılacak sorunlar detaylandırılmalıdır. Aksi durumda hastamnız ilacı kullanmaya başlansa da kullanım süresine uymayabilir. 

İlk görüşme ardından tetkik sonuçları ile yeniden değerlendirilen ve üçüncü görüşme planlanan hastamız ile artık belirli sonuçlar elde edilmiş, bir yol haritası çizilmiş olur. Ardından hastamız ile bir ay ara ile 3-4 görüşme planlanır, daha sonraki kontroller 5-6 ay arasında olmaktadır.

Gerekli durumlarda diyetisyen desteği ve yan dal uzmanlarından görüş alınabilmektedir.

Kadın Hastalıklarında Fonksiyonel Tıbbın Yeri

Genel olarak fonksiyonel tıp, kronik hastalıklar ile ilgilenir. Özellikle kronik hastalıklarda altta yatan temel neden inflamasyondur. Amaç inflamasyona neden olabilecek etkenleri ortadan kaldırmaktır. Bu amaçla kimi zaman diyet düzenlenmesi, kimi zaman destek tedavileri ile inflamasyon önlenmeye çalışılır.

• Diğer taraftan jinekoloji polikliniğimizde sık karşılaştığımız önemli bir hasta grubu menopoz dönemindeki kadınlardır. Ve çok üzücüdür ki birçok kadın menopoz dönemini destek almadan geçirmekte, hızlı bir şekilde bedenindeki değişikliklerde kadını ruhsal olarak çöküntüye uğratmakta.
• Menopoz döneminde tedavi yaklaşımı yıllar içinde belirgin değişikliklere uğradı.90’lı yıllar öncesinde her menopoz dönemindeki kadına hormon tedavisi başlanıldı. Ardından kanserojen diyerek en gerekli durumlarda dahi kullanılmadı. Fonksiyonel tıp yaklaşımında ise menopoz döneminde çoğunlukla kadına destekleyici tedavi önerilmekte ve biyoeşdeğer hormonal tedavi ile kadının sosyal hayatını destekler, ruhsal sıkıntılarını önler, bedenin yaşlanmasını önler.

Kullandığımız ilaçların biyoeşdeğer olması önemli. Yani vücudumuzda salgılanan ile aynı yapıda olmalı. Eşdeğer hormonlarda doz ayarı yaparken de, kullanılan miktarın etkinliğini sağlayacak en düşük dozda olması önemlidir.