Tanım
Devamlı veya tekrarlayan şekilde cinsel istek ve cinsel etkinliğin az veya tamamen olmaması olarak tanımlanabilir. Cinsel isteksizlikte birey cinsel konularla ilgili konuşmak, partneriyle cinsel temalı hayal kurmak, cinsel içerikli film izlemekten de uzaktır. Ayrıca ön sevişme sırasında kadın bedeninde ortaya çıkan vajinal salgıların artması, göğüslerde sertleşme, meme ucunun dikleşmesi gibi belirtiler yaşamaz. Ayrıca kadında cinsel istek olmadığı gibi cinsel hazda yaşanmaz. Yani cinsel isteksizlik olan kadında çoğunlukla orgazmda yaşanmaz. Cinsel isteksizlik erişkinliğin başlangıcından itibaren olduğu gibi, yaşamın farklı bir döneminde de ortaya çıkabilir.
Hekim bireyin yaşam koşullarına, yaşına, ruhsal ve fiziksel durumuna göre bulguları değerlendirerek cinsel isteksizlik tanısını koyar. Ancak bir cinsel fonksiyon bozukluğunun cinsel isteksizlik tanısı alması için, isteksizlik nedenini açıklayacak başka bir sorun veya hastalık olmaması gerekir.
Cinsel isteksizlik kadınlarda daha sık gördüğümüz bir sorundur. Cinsel fonksiyon bozuklukları içinde de cinsel isteksizlik en sık gördüğümüz sorun olmakla beraber çözüm arayan kadınların oranı çok düşüktür. Cinsel tedavi merkezine başvuran kadınlar arasında vajinismus ilk sırada iken takiben ağrılı cinsel ilişki yer alır.
Azalmış Cinsel İstek Nedenleri
Azalmış cinsel isteksizlik nedenleri kişiden kişiye değişir. Cinsel isteğin azalmasında birçok farklı neden bulunur.
Cinsel İsteksizlikte Etkili Faktörler
- Hormonal dengesizlik,
- Biyolojik faktörler,
- Kronik hastalıklar,
- Psikolojik faktörler,
- İlaç yan etkileri,
- İlişki uyuşmazlığı sayılabilir.
Cinsel İsteği Arttıran Nedenler
- Partnerin çekici olması,
- Partnere güven,
- Yeterli cinsel ortam,
- Aşk, sevgi,
- Yeterli tensel uyarı,
Cinsel İsteği Azaltan Nedenler
- Çiftler birbirini fiziksel olarak beğenmez,
- Çiftler arasında ilgi, sevgi eksikliği,
- Çiftlerin birbirine kızgın, kırgın olması,
- Cinsel uyarının yetersiz olması,
- İlişkinin sıradan ve hareketsiz olması,
- Psikolojik sorunlar,
Cinsel isteği belirleyen faktörler arasında çevresel faktörler, şartlar ve güvenlik sayılabilir. Tüm nüfusun %20’sinde cinsel isteksizlik mevcuttur. Kadınlarda ise bu oran yaklaşık %30’lar civarındadır. Menapoz sonrasında oran %40’lara kadar çıkmaktadır. Azalmış cinsel istek aynı zamanda insan ömrünün değişik zamanlarında anksiyete, kronik stres ve depresyona bağlıda gelişebilir. Ancak azalmış cinsel işlev bozukluğu olan kadınlarda partnerleri ile iletişimleri incelendiğinde, cinsel istek azalması olan kadında partneri ile iyi iletişim oranı %35 dir. Bireyin yaşadığı toplumun tabuları ve kültürel değerleri de cinsel isteği belirleyebilir. Farklı toplumlarda farklı cinsel yargılar, cinsel yaşayış ve tutumlar mevcuttur.
Cinsel isteksizlik her iki cinsi etkilemektedir. Cinsel normallik tanımı ise çok kesin sınırlarla belirlenmemiştir. Daha doğrusu ortalama bir ilişki sıklığı nedir? Sorusunun cevabı net değildir. Aynı zamanda farklı dönemlerde değişim gösteren cinsel ilişki sıklığı gebelik, doğum kontrol yöntemlerinin kullanımı, ilişki süreci ve yaştan etkilenmektedir.
Aynı zamanda kadında cinsel istek kendiliğinden oluşmaz. Bilinmesi gereken kadının spontan olarak cinsel istek yaşamadığı, ilgi ve uyarılma ile istek geliştiği gerçeğidir. Cinsel isteği azalmış olan kadınların bir kısmı kimi zaman partnerini mutlu etmek, kimi zaman ise partnerininde baskısı ile cinsel ilişkiye devam edebilir.
Önemli Not
Azalmış cinsel istek toplumda her yaştaki, her cinsteki bireyde görülebilir.
Cinsel İsteksizlik Tedavi İlkeleri
Tedavisi nedene göre değişir. Cinsel istekte azalmanın nedeni kötü giden bir ilişki olabileceği gibi, bir hastalık belirtiside olabilir.
- Cinsel isteği azaltan neden ilaç kullanımı, kronik hastalık veya psikolojik hastalık ise buna yönelik ilaç kullanılmalıdır.
- Cinsel istek azalmasına yönelik yapılan terapiye yanıt oranı diğer cinsel fonksiyon bozukluklarına göre daha düşüktür. Bu nedenle tanı ve hastalığı oluşturacak nedenler oldukça önemlidir.
- Cinsel istek azalmasına yönelik uygulanan cinsel terapide bireyi gebelik dönemi, menapoz ve kronik hastalık durumlarında da ilişkiyi yaşamasında engel olmadığı bilgisi verilmelidir.
Cinsel İsteksizlikte İlaçların Yerleri
Menapozda olan ve cinsel isteksizlik sorunu yaşayan kadında destekleyici hormonal tedavi birçok sorunu çözebilmektedir.
Bir grup kadında ise cinsel isteksizliğe yol açan neden birtakım vitaminlerin eksikliğine bağlı ve tüm hayatını da etkileyen genel halsizlik ve keyifsizliğin bir sonucu olabilir. Bu nedenle uygun ve doğru destekleyici tedavi ile birey sağlıklı yaşamına geri döner.
Cinsel İsteksizlik Tedavisinde Uygulanan İşlemler
Sorun anatomik ve jinekolojik sorunlardan kaynaklanıyorsa çözüm amaçlı basit cerrahi işlemler, vajinal lazer uygulanılması ve orgazm olmayı arttıcı cerrahi operasyonlar ile tedavi edilebilir. Cerrahi operasyonlar vajinanın esnekliğini kaybettiği ve sarkma olduğu durumlarda vajina daraltma operasyonu yapılabilir. Orgazmın yaşanmadığı hastalarda ise klitorise yönelik klitoral hudoplasti ameliyatı yapılabilir.
Cinsel Terapiler
Çoğunlukla evlilik terapisi şeklinde uygulanmakla beraber ortalama 10-12 seans sürer ve hastanın şikayetlerine ve tedaviye yanıtına göre tedavi ve seans süreleri değişebilmektedir.