Menopoz

Menopoz yaşı ülkemizde ortalama 49 olup, bu yaşı belirleyen en önemli etken genetik öyküdür. Sigara içenlerde, yumurtalık operasyonu geçirenlerde, tüpleri bağlanan kadınlarda menopoz daha erken olabilir.

Menopozda kadının bu döneme karşı cevabı, kadının yaşam stili ve aile öyküsüne göre değişir.

Kadınlarda 40’lı yaşlar sonrasında hormonal değişikliklere bağlı düzensiz, yoğun ve uzamış vajınal kanama ile karşılaşılmaktadır. Bu dönemde kadınların gebelikten korunması, hormonal dengenin sağlanması, kronik hastalıkların kontrolü ve takibi önemlidir. Ayrıca kilo kontrolü, beslenme alışkanlıkları, uyku düzenin önemi konusunda kadın bilinçlendirilmelidir.

Menopozda depresyon, anksiyete, libido kaybı, deride kuruluk, kemik erimesi sık karşılaşılan sorunlar olup her kadın bu sıkıntılara karşı destek tedavisi almalıdır.

Menopoz Döneminde Sıcak Basma Nedenleri 

Östrojen eksikliğinin klasik bulgusu sıcak basmasıdır. Çarpıntı ile başlayan titreme, terleme, vücutta kızarıklık ve sıcaklık ile devam eden ataklar 1-4 dakika kadar sürmekte ve gün içinde 5-10 defa tekrarlamaktadır. Sıcak basmaları; menopozun oluşma nedenine , genetik öyküye, kadının sosyokültürel seviyesine göre farklı derecelerde yaşanır. Yumurtalıkların erken dönemde alınmasına bağlı yaşanan cerrahi erken menopozda sıcak basmaları daha yoğun yaşanmaktadır. Sıcak basmalarına genellikle depresyon, sinirlilik, yorgunluk, hafıza kaybı eklenmektedir. Bazı kadınlarda tedaviye gerek kalmayacak düzeyde hafif sıcak basmaları olabilir. Genellikle sıcak basmaları 5 yıl içinde geriler.

Menopoz Döneminde Vajinal Kuruluk

Menopozdan 2-5 yıl sonra vajınal kuruluk gelişir. Vajinal kuruluk; vajinal enfeksiyonlara, ağrılı cinsel ilişkiye, idrar yaparken yanmaya yol açmaktadır. Bu şikayetler sistemik veya lokal etkili östrojen ile tedavi edilebilmektedir.

Perimenopoz(menopoz öncesi ve sonrası) döneminde her kadın ayrıntılı değerlendirilmelidir. Sistemik muayene ve tetkikler yapılmalıdır. Özellikle biyoeşdeğer hormon tedavisi konusunda hasta bilgilendirilmelidir. Biyoeşdeğer hormonlar; bir hormonsu değildir. Kadının bedeninde salgılanan hormonlara eşdeğerdir. Kimyasal değil, eksik olanı yerine koyan eşdeğer takviyedir.

Hormon tedavisinin alınamadığı en önemli hastalık meme kanseri geçirmiş ve tedavi alan kadınlardır.

Meme kanseri olan kadınlarda, vajinal kuruluk tedavisinde kullanılan yöntemler:

1. Vajinal lazer: Vajina mukozasının yenilenmesi, vajinal kan akımının arttırılması ile vajinal nemlilik sağlanmaktadır. İlişkide ağrı azalmakta, haz artmaktadır.
2. Vajinal PRP uygulanması: Vajinal kan akımını arttırmaktadır.
3. Vajinal hyaluronik asit: Hyaluronik asit dolgular nemliliği sağlamakta, mukozayı kalınlaştırmakta, cinsel birleşme sırasındaki ağrıyı azaltmaktadır.
4. Vajinal ozon uygulama: Ozonun iyileştirici özelliği vajinada da oldukça etkilidir. Oksijenin iyileştirici etkisi ile vajinal kan akımı ve nemlilik artmaktadır.

Menopoz Döneminde Osteoporoz

Kemik miktarının azalması olarak adlandırılmakta ve ilerleyici bir hastalıktır. Toplumda artan yaş ile beraber kemik kaybı artmaktadır. Kemik kaybının %1’i menopozdan önce, %5’i ise menopozdan sonra kaybedilmektedir. Kemik kaybında en büyük risk genetik öyküdür. Ayrıca diyetteki mevcut kalsiyum miktarının azalması, sigara ve alkol tüketimide osteoporozu artıran faktörlerdir.

Osteoporoz tedavisi olan bir hastalıktır. Bu nedenle menopozdaki kadınlara tarama yapılmalı ve gerekli durumlarda koruyucu, gerektiğinde tedavi edici olarak yaklaşılmalıdır.

Önemli olan koruyucu yaklaşımdır. Kemik erimesinin önlenmesi amacıyla biyoeşdeğer hormon tedavisinin uygun hastalarda kullanılması hayat kurtarıcıdır. Bütün kadınların tedavi konusunda bilgilendirilmesi ve gerekli durumlarda ilaç kullanılması koruyucu hekimliğin görevidir.

Menopoza Hazırlık

Menopoz kadın hayatının normal bir döngüsüdür. Bir hastalık değildir. Yaşlanma olarak görülmemelidir.

Danışanlarıma her daim aktarmak istediğim; menopoz dönemi destek tedavileri ile hayatın olağan döngüsünde farklılık hissetmeden yaşanır. Ancak kadın bedenini menopoz dönemine hazırlamalıdır. Bedenimizi ne kadar korursak o kadar güzel yaşarız.

Mutluluk hormonu serotonin salgılanması, hem kemiklerin korunması, hem de kilo kontrolünü sağlamakta önemli olan egzersiz mutlaka kadının hayatında olmalıdır.

Dengeli ve düzenli beslenme, temiz beslenme, işlenmemiş gıda tüketimi, probiyotik alımına dikkat edilmelidir.

İçeceklerden çay, kahve, alkol tüketiminin azaltılması, sigaranın bırakılması mutlak gereklidir.

Kalp ve damar hastalıkları riskinin ve kadın kanserlerinin arttığı menopoz sonrası dönemde yakın takip, tetkik ve sistemik muayene oldukça önemlidir.

Amaç hastalıkların önlenmesi olmalıdır. Hastalık önleyici koruyucu tıbbın önemi menopozal dönemde çok daha fazladır.  

Menopozda Hormon Tedavisi

Kişiye özeldir. Genel geçer kurallar yoktur. Yani hastalık değil, hasta vardır. Her kadın ayrıntılı değerlendirilmelidir. Tedavi eksik olanı yerine koymaktır. Kullanılan ilçalar biyoeşdeğer hormonlardır. Tedavi dozu hastaya göre değişir. Tedavi başlanılan hastalar yakın takip edilmelidir. Tedavi alan hastalarda ilacın etkinliği oldukça yüksektir. Fizyolojik ve psikolojik iyilik halini sağlar.

Menopozda Bitkisel Tedavi

Bitkisel destek vermeden önce mutlaka hekim görüşü alınmalıdır. Bazı bitkisel maddeler, soya ve soya ürünleri, gibi hormonal destek sağlar. Bitkisel ürünler kullanılmadan önce bir tedavi desteği olmadığı, masraflı bir tedavi olduğu, başarı oranları konusunda kesin veriler olmadığı bilgisi verilmelidir.