Kainatın tüm canlılarında olduğu gibi insanoğlundada yaşamın devamı doğum ile olur. Tarihin değişik dönemlerinde kadına, doğuma, anneliğe yaklaşım değişmiştir. Hipokrat doğumda kadınların yardıma ihtiyacı olduğunu savunurdu. İlerleyen dönemlerde ise doğumda destekleyici rolü ebeler aldı. Çünkü gebelik ve doğum bir hastalık değildi. Tıbbın oldukça geliştiği günümüzde ise hekim, anne ve bebeğin sağlıklı bir şekilde bu süreci tamamlamasında rol alır.
Kadının hayatı boyunca hissettiği en şiddetli ağrılardan biri doğumda yaşayacağı sancıdır. Aynı zamanda doğum en özel, en güzel ve tarifi imkansız bir sevgi olan bebeğe kavuşmadır. Bu özel anı sadece güzellikleriyle hatırlamak her kadının hakkıdır. İşte bu sancıyı azaltamak için birtakım ilaçlar ve anestezi yöntemleri kullanılmakla beraber kadına ruhsal desteğin önemi de çok büyüktür. Doğumda anesteziye ilk olarak İngiliz kraliçesi Viktorya’nın doğum ağrılarını azaltmak için başvurulmuştur. Günümüz şartlarında anestezinin güvenilirliği ve ulaşılabilirliği artması doğumda yaygın olarak kullanmamızı sağlamıştır. Doğum fiziksel ve psikolojik yönden stresli olup korku ve endişen veren bir süreçtir. Doğum sırasındaki ağrının tedavisi annenin stresini azaltmakta, sancılarla başedebilmesini sağlamakta ve bu da bebeğin sağlıklı bir şekilde çıkmasına yardım etmektedir. Amerikan obstetrik ve jinekoloji derneği doğum ağrılarının giderilmesini, doğum sırasında kullanılacak en iyi ağrı giderici yöntem olarakda epidural analjeziyi önermektedir.
Epidural uygulama hasta oturur pozisyonda gerekli steril şartları sağladıktan sonra yapılır. Bel bölgesine ağrı hissinin engellenmesi için bir kateter yardımı ile ilaç verilir. Bu katater sayasinde verilen ilaç ile doğum sancıları ağrı olarak hissedilmez, anne adayı baskı hissi tanımlar. İşlem anestezi doktoru tarafından gerçekleştirilir. Epidural analjezinin yan etkileri bulantı, kusma, titreme, kaşıntı ve sırt ağrısı olup oldukça nadir görülür. İşlem sırasında kullanılan iğne ve katater omiriliğe zarar varmez, herhangibir sakatlık yapmaz. Çünkü ilaç omiriliği çevreleyen zarların dışına yapılır.
Epidural Anestezi Ne Zaman Uygulanır?
Epidural analjezi uygulama zamanı sancıların aktif ve düzenli bir şekilde başladığı ve buna rahim ağzı açıklığının eşlik ettiği dönemde yapılır. Epidural uygulama sonrasında etki 15-20 dakika sonra başlar. Anne adayı aktif bir şekilde hareket edebilir, yürüyebilir, oturabilir, doğum eylemi sırasında ıkınabilir. Bu yöntemin bebeğe bir zararı yoktur. Fetüse ilaç geçişi olmaz. Doğum sonrasında ise katater çekilir. Epidural analjezi kanama riski , düşük tansiyon, nörolojik hastalık , bel bölgesinde enfeksiyon, kan sulandırıcı ilaç kullanan, kan pıhtılaşma bozukluğu olan kadınlara uygulanmaz.
Bu yöntem sırasında annenin bilincinin açık olması, gebenin doğum eylemine aktif katılımını sağlar. Doğum sırasında anne uyanıktır, bebekle hemen temas kurabilir.Bebeğini emzirebilir. Anne ağrı hissetmediği için doğumun son evresi olan plesantanın çıkışı, kanama kontrolü, gerekli ise vajınanın onarılması rahatça yapılır. Epidural anestezi sezaryan doğum oranını artırmaz. Aksine anneyi rahatlattığı için stres hormonlarının salınımını engeller. Doğum ağrılarını belirgin şekilde azaltır. Normal doğumda biz hekimlerin günümüz şartlarında kullandığı güvenilir bir yöntemdir.
